کتاب نقشی از حافظ نوشته ی جناب علی دشتی می باشد . ممکن است کتاب در کتاب فروشی ها به راحتی در دسترس نباشد چرا که جزو کتب کمیاب است . اما دوستان می توانند فایل پی دی اف آن را به راحتی به دست آورند . کتابی را که من دارم در 330 صفحه به چاپ رسیده و انتشارات امیر کبیر آن را چاپ کرده است . دوستانی که علاقه دارند در کنار خواندن وضعیت شعری حضرت حافظ علیه الحرمه از دیدگاه عرفانی ، از دیدگاهی انسانی تر و عوامانه تر نیز حضرتش را بنگرند ، این کتاب گزینه ی خوبیست که ایشان و شعرشان را با تحلیلی عادی تر معرفی فرموده است . اساسا شیوه ی جناب دشتی همین است که از تحلیل های جانب دارانه تا حد امکان پرهیز کرده و با دیدی عمومی به معرفی شخصیت ها می پردازند . از این روی گمان می کنم گزینه ی خوبی برای مطالعه ی علاقمندان باشد که بتوانند در کنار دیگر تحلیل ها و تفسیرها ، با خواندن این کتاب ، به نظری گسترده ولی منصفانه و موزون برسند .
فهرست کتاب را در اینجا ذکر می کنم که تا حدی مطالب این کتاب روشن شوند :
چرا حافظ را دوست دارند
مردی در 791 به وجود آمد
حافظ بعد از قرآن
زبان فاخر
شیوه ی سخن حافظ
مسخ اشعار حافظ
حافظ در اوج بلاغت
حافظ در قیافه ی مسیح
بیرون از حصار تعبد
حافظ رنج می برد
عشق و زیبایی
تجلی سه گوینده ی بزرگ در حافظ
زبان سعدی
فکر خیام
روح مولانا
حافظ در حد اعتدال
برای آشنایی بیشتر دوستان با این سفره ی پر طعام ، لقمه ای چند از لقمه های شیرین این سفره خدمتتان تقدیم می شود :
سخن حافظ بی گمان یکی از مشخص ترین شیوه های ادبی ایران است . وجه تشخص آن چون آثار سایر سرایندگان بزرگ در انتخاب مفردات ، ابداع ترکیب های خاص ، کیفیت نشاندن کلمه میان جمله و طرز تلفیق آن است .
ای حافظ ، گناه تو همین است . گناه تو این بود که پیشانی فروافتاده ی بنده نداشتی . گناه تو این بود که معرفت و مناعت روح ، تو را از آن لجنزاری که همعصران تو در آن می خزیدند بسی برتر برده بود . اگر گدا بودی ، پادشاهان از اموال وقف بی نیازت می کردند . آنوقت دیگران سوی بساط رنگین تو به گدایی می آمدند ، تو را میستودند ، ترا احترام می کردند ، و خرقه ی تو رهن میکده ها نمی شد . اگر ریا و دروغ را پیشه می ساختی در مسلمانی تو شک نمی کردند !
من فکر می کنم هنر حقیقی حافظ اعتدال اوست . و به واسطه ی این نیروی روحی قیافه ی متمایزی در میان سرایندگان ایران پیدا کرده است .
اگر دوستان این نمونه لقمه ها را به مذاق خود خوش یافتند ، خواهشمندم بر سر سفره ی عظیم این کتاب نشسته و بخورند و بنوشند از این خان گسترده .
سالم و شاد و کتابخوار باشید .
با سپاس
محسن نامدارزاده
م.ن.صفا